Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce od wielu lat służy naukowcom, studentom i młodzieży szkolnej oraz Polonii nowojorskiej, promując historię i kulturę Polski. Od 1995 roku przyznaje nagrody wybitnym Polakom i Amerykanom za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie literatury, historii, nauki, sztuki i przedsiębiorczości.

31 marca 2017 r. odbyła się kolejna Gala Nagród Instytutu w gościnnych salach Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku. Uroczystość otworzyła pani konsul Alicja Tunk, która w ciepłych słowach mówiła o roli Instytutu w Polsce i wśród Polonii amerykańskiej oraz o randze przyznawanych przez Instytut medali osobom, które poprzez swoją pracę rozsławiają imię Polski na świecie.

Gala Nagród 2017 została objęta patronatem przez wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego.

Prezes Instytutu, dr Iwona Korga powitała laureatów nagród oraz zebranych licznie, pomimo ulewnego deszczu, gości, wśród których byli przedstawiciele Rady Dyrektorów Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej: przewodnicząca rady Małgorzatą Gradzki i dyrektor wykonawczy Bogdan Chmielewski, prezes Centrali Polskich Szkół Dokształcających – dr Dorota Andraka, kurator okręgu 14 NYC Board of Education – Alicja Winnicki, a także przedstawiciele wielu instytucji polonijnych oraz media.

Gala Nagród rozpoczęła się od prezentacji dorobku Instytutu w ciągu ostatnich 12 miesięcy, następnie przystąpiono do celebracji wręczania medali, podczas której dr Kordze towarzyszył wiceprezes Instytutu dr Marek Zieliński. Uroczystość prowadziła Jolanta Szczepkowska.

W tym roku przyznane zostały cztery medale. „Wacław Jędrzejewicz History Award” otrzymała Beth Holmgren, profesor studiów slawistycznych i euroazjatyckich na Duke University, która od wielu lat zajmuje się badaniami nad historią Polski XX wieku, doceniając jej wkład w badania historii Polski XX wieku oraz edukację historyczną w Stanach Zjednoczonych dotyczącą historii polskiego teatru i kabaretu. Prof Holmgren wielokrotnie prowadziła prace badawcze w Polsce i świetnie włada polskim językiem. W 2012 r. wydała książkę pt. „Madame Modjeska: On Tour in Poland and America”, która zdobyła cztery prestiżowe nagrody w Stanach Zjednoczonych, a oparta na gruntownych badaniach archiwalnych w USA i w Polsce przedstawia życie polskiej aktorki Heleny Modrzejewskiej, największej gwiazdy teatru amerykańskiego przełomu XIX i XX wieku. Obecnie prof. Holmgren pracuje nad biografią młodej dziewczyny pochodzenia żydowskiego, która walczyła w Powstaniu Warszawskim i nad książką „How the Cabaret Went to War”, opowiadającą o losach polskich artystów kabaretowych jak Hanka Ordonówna, Feliks Konarski czy Henryk Wars w Armii Andersa podczas II wojny światowej.

Prywatnie, prof. Beth Holmgren (Ela) jest niezwykle ciepłą, serdeczną i otwartą osobą, o ujmującym sposobie bycia.

Kolejny medal, „Marie Skłodowska – Curie Science Award” przyznano niezwykłemu naukowcowi, dwukrotnie nominowanemu za swoje odkrycia do Nagrody Nobla, profesorowi Tadeuszowi Malińskiemu, chemikowi pracującemu na Ohio University, doceniając jego osiągnięcia w dziedzinie bionanotechnologii.

Profesor Maliński jest pionierem nowej dziedziny medycyny – nanomedycyny i zajmuje się regulacyjnym wpływem tlenku azotu na pracę układu krwionośnego. Jako pierwszy na świecie dokonał pomiarów stężenia tlenku azotu nad powierzchnią jednej komórki i w obrębie komórki. Jest światowym ekspertem w praktycznym zastosowaniu nanotechnik w medycynie, chemii, a także… w sztuce, gdyż pozwalają one na ustalenie autentyczności cennych obrazów. Profesor Tadeusz Maliński jest żarliwym patriotą i z dumą podkreśla swoje polskie korzenie.

Medale w dziedzinie sztuki „Ignacy Paderewski Arts and Music Award” otrzymali artyści niezwykli: Leszek Długosz i Lubomir Tomaszewski.

Leszek Długosz, śpiewający poeta, autor wielu tomików wierszy, płyt autorskich, programów radiowych i telewizyjnych oraz felietonów, był jedną z najbardziej znaczących i twórczych osobowości „Piwnicy pod Baranami”. W ciągu dziesięcioleci swej działalności telewizyjnej i radiowej zrealizował wiele scenariuszy, programów artystycznych i edukacyjnych. Występował w kraju i niemal w całej Europie, także w Ameryce Północnej, a nawet na Syberii. Instytut przyznając medal Leszkowi Długoszowi, docenił jego wkład poprzez swoją twórczość w edukację Polaków w duchu patriotycznym. Zgromadzeni goście mieli niecodzienną okazję posłuchać ciepłego tembru głosu artysty, który wykonał kilka swoich utworów.

Wyjątkowym laureatem „Ignacy Paderewski Arts and Music Award” jest Lubomir Tomaszewski – polsko – amerykański artysta, wszechstronnie uzdolniony rzeźbiarz, malarz, projektant, urodzony w Warszawie w 1923 roku, który walczył w szeregach Armii Krajowej przez 63 dni Powstania Warszawskiego jako dowódca oddziału przeciwpancernego.

Lubomir Tomaszewski jest twórcą nieprzeciętnym, konsekwentnie szukającym własnej drogi. Tworzy równocześnie w trzech dziedzinach: rzeźbie, nietypowym malarstwie oraz porcelanie artystycznej. Jako malarz posługuje się nie pędzlem, lecz palnikiem. Technika malowania ogniem i dymem daje niezwykłe możliwości wyrazu: uzyskanie efektu lekkości i dynamizmu, ale i wielką siłę wymowy. Mieliśmy okazję podziwiać jego kilka oryginalnych prac wyeksponowanych w salach konsulatu, a jeden z „palonych obrazów” pan Lubomir przekazał do galerii Instytutu Piłsudskiego.

Artysta jest duchowym ojcem i przewodnikiem powstałej w 1994 roku międzynarodowej grupy Emocjonalistów, którą tworzą malarze, rzeźbiarze, graficy, fotografowie a nawet tancerze i muzycy.

Uroczystości towarzyszyła wystawa zdjęć zatytułowana „Od Gali do Gali”, którą przygotował Janusz Skowron. Na fotografiach przedstawione zostały najważniejsze wydarzenia z życia naszej placówki. Cała uroczystość miała miała ciepły, pełen serdeczności charakter.

Po nastrojowym koncercie Leszka Długosza, niezliczonej ilości pamiątkowych zdjęć, przyszła pora na poczęstunek i lampkę wina. Długo jeszcze w kuluarach trwały rozmowy z honorowymi gośćmi, których z dumą możemy już nazwać przyjaciółmi Instytutu.

Jolanta Szczepkowska